Binnen een zorginstelling voor ouderen heb ik gesprekken gevoerd met ouderen en hulpverleners over wat zo prettig mogelijk leven voor hen betekent. Tijdens deze gesprekken werden bewoners uitgenodigd om aan te geven wat zij hiervoor nodig hadden. De gesprekken illustreren dat het over heel verschillende zaken gaat, die voor mensen belangrijk kunnen zijn.
Waardigheid en trots
Er zijn allerlei beleidsplannen over kwaliteit van verpleeghuizen onder de noemer Waardigheid en trots, liefdevolle zorg voor onze ouderen. De kern van al deze plannen draait om hoe je vanuit systemen bij de beleving van mensen kunt komen. Zo prettig mogelijk leven staat centraal en woorden als eigen regie horen daarbij. Het gaat niet om het perfectioneren van bestaande systemen of om het aanscherpen van regels en controle. Het gaat over meer aandacht voor het kennen van cliënten en over wat goede zorg is. Het gaat er om dat mensen een dag als zinvol ervaren, als positief of leuk.
Uit het onderzoek van het College voor Rechten van de mens (2016) komt een aantal belemmeringen van cliëntgericht werken naar voren, zoals tijdgebrek van professionals, de betrokkenheid van familie, de organisatiestructuur en het niet kennen van de cliënt. De conclusie luidt dat er meer aandacht gewenst is voor daadwerkelijke aandacht voor de mens achter de cliënt.
Samenspel
Eigen regie in het verpleeghuis gaat over het zoeken naar individuele oplossingen op maat. Het gaat niet om zoek-het-zelf-maar-uit-management. Hulpverleners houden rekening met het ziektebeeld van cliënten, met de afspraken die gemaakt zijn met familie en mantelzorgers en met wat een cliënt belangrijk vindt. Eigen regie is een samenspel dat vorm krijgt binnen de context van wie iemand is. Waarbij je de hele mens blijft zien: niet alleen de beperkingen en de kwetsbaarheden, maar ook de mogelijkheden en de eigen kracht.
Verdieping is een ontdekkingsreis, die je als hulpverlener samen met de oudere en haar familie gaat maken. Het gaat om het denken in mogelijkheden. Dat wil niet zeggen dat alles kan of dat er direct antwoorden op vragen zijn.
De rode draad in dit onderzoek was communicatie. Hulpverleners hebben een aanvullende training gekregen in communicatieve vaardigheden.
Verdieping: lees ook Leefstijl op recept.