In haar boek Wanderlust; een filosofische geschiedenis van wandelen (2001) begint Rebecca Solnit met het verhaal van Doris Haddock, 89 jaar oud die in 1999 een wandeltocht dwars door de Verenigde Staten maakte om herziening te eisen voor de manier waarop verkiezingscampagnes gefinancierd werden. Haar wandeltocht duurde veertien maanden. Conducteur Priscilla wandelt ook uit protest: zij vraagt aandacht voor agressie in de trein. Haar voettocht van Den Helder naar Den Haag vond deze zomer plaats en zij hoopt hiermee de samenleving wakker te schudden.
Tussentijd
Solnit gebruikt het woord tussentijd dat is ‘de tijd die nodig is om ergens heen of vandaan te wandelen, van ronddolen, van boodschappen doen’ (p. 13). Ik herken deze tijd omdat ik veel wandel en altijd gebruik maak van het openbaar vervoer. Veel mensen betreuren deze tijd, maar Solnit waardeert tussentijd, net als ik. Wandelen verbindt mensen aldus Solnit en zij illustreert dit met een beschrijving van de vele binnenruimten:
Veel mensen leven tegenwoordig in een achtereenvolgende reeks binnenruimten – thuis, auto, sportschool, kantoor, winkels – die niet met elkaar verbonden zijn. Te voet blijft alles verbonden, want onder het lopen bezet je de plekken tussen die binnenruimten, op dezelfde manier als je die binnenruimten bezet. (p.26)
Wandelen kost tijd!
Lopen is goed voor je, daarover heb ik in een eerder blog geschreven. Lopen is bedrieglijk eenvoudig met allerlei goede effecten. Toch merk ik vaak dat anderen het lastig vinden om wandelen in hun dagelijkse leven in te passen: want lopen kost tijd.
‘Ik heb geen tijd om te wandelen overdag,’ zei mijn vriendin. ‘Ik moet op tijd bij de volgende cliënt zijn.’
‘Ik moet ook op tijd bij mijn afspraken zijn,’ antwoordde ik ‘en omdat ik te voet ga en met het openbaar vervoer kan ik minder afspraken plannen op een dag. Nog een vraag: ga je naar de sportschool?’
‘Zeker’ antwoordde ze ‘en daar ga ik met de auto naar toe. Het zou wel kunnen met de fiets, maar daar heb ik ook te weinig tijd voor: na het werk moet ik nog eten en zorgen dat ik op tijd kom voor de les.’
‘Ik ga niet naar een sportschool, maar dat hoeft volgens mij ook niet want ik loop al veel overdag. Met al dat wandelen naar mijn afspraken heb ik mijn beweging wel, daar spaar ik tijd en geld!’
Verrast keek mijn vriendin mij aan: ‘Zo heb ik daar nog niet over nagedacht.’
Wandelen en denken
Veel dingen gaan in onze maatschappij sneller vanwege allerlei technologieën. Werknemers zijn productiever, maar niet vrijer. We verwachten meer van iemand omdat het sneller kan, sneller moet. Ik houd van een rustig tempo in mijn alledaagse leven en dat herken ik in Solnits Wanderlust:
Het wandelen … creëert een delicaat evenwicht tussen werken en nietsdoen, tussen zijn en doen. Het is lichamelijke arbeid die niets produceert, op gedachten, ervaringen en aankomsten na. (p.21)
Ik houd van wandelen omdat het langzaam gaat, en ik heb het vermoeden dat de geest, net als de voeten, met een tempo van zo’n vijf kilometer per uur functioneert. Als dat zo is beweegt het moderne leven sneller dan de snelheid van het denken of de bedachtzaamheid. (p.27)
Omzien naar elkaar
Wanderlust gaat over de relatie tussen wandelen en denken, over de wildernis, over tuinen, over steden en natuurgebieden. Over pelgrimages, over protestacties, over optochten. Onze lichamen zijn langzaam, kwetsbaar en soms onbetrouwbaar, aldus Solnit.
Eten, rusten, bewegen en het weer ervaren zijn de meest primaire ervaringen van in het bezit van een lichaam zijn, deze ervaring als negatief beschouwen is hetzelfde als biologie en het leven van de zintuigen veroordelen … De wereld bevindt zich niet langer op de schaal van onze lichamen maar op die van onze machines … De afname van het lopen gaat over het gebrek aan ruimte om te wandelen, maar het gaat ook over het gebrek aan tijd…. (p.306-307)
Nog even terug naar Priscilla’s voettocht tegen geweld: haar protest is ook een oproep om naar elkaar om te zien. Wandelen gaat dan over het contact leggen met mensen. Dat vind ik een mooi voorbeeld om te gebruiken in mijn workshops Over eenzaamheid voor vrijwilligers en zorgmedewerkers.
Heb je interesse in een workshop voor jouw organisatie?
Neem vrijblijvend contact op:
– mail info@spinnenwebteksten.nl
– bel 06 1345 8800