Zelf ons leven plannen en vormgeven. Dat is een ideaal passend in het participatiemodel, waarin pech niet meer bestaat. Waarin tegenslag het resultaat is van jouw eigen keuzes. Het is een ideaal waarin ik mijzelf niet herken. Toch zie ik dit ideaal van de maakbare samenleving vaak terugkomen, ook bij het begrip geluk en daarover gaat dit blog.
Geluk en eigen gedrag
Geluk zien wij meestal als iets individueels. In het boek Op naar geluk geeft psycholoog Ap Dijksterhuis aan dat geluk grofweg voor de helft door eigen gedrag bepaald wordt. Dit geldt met name in westerse samenlevingen, omdat de omstandigheden daar voor de meeste mensen goed zijn. Uit verschillende onderzoeken komt echter ook naar voren dat mensen, die veel met hun eigen geluk bezig zijn, zich juist minder gelukkig voelen. Mensen worden vooral gelukkig, wanneer zij anderen gelukkig maken. Daarom is het volgens Dijksterhuis belangrijk om aan andere mensen te denken.
Aristoteles over geluk
Aristoteles, beroemd filosoof uit de oudheid, deed al onderzoek naar menselijk geluk. Volgens hem was geluk de volmaakte deugd, oftewel het ultieme praktische goede. Een volmaakte deugd heeft altijd oog voor het welzijn van de ander aldus Aristoteles. Het bezitten van een deugd is niet voldoende, het gaat er om dat iemand laat zien hoe hij of zij handelt. Je kunt bijvoorbeeld vriendelijk of wijs zijn, maar als je daar niets mee doet, spreken we niet over een deugdelijk leven. Daarom is een deugd niet alleen belangrijk voor de persoon zelf, maar ook belangrijk in relatie tot anderen.
Relaties met anderen zijn kwetsbaar
Tijdens de workshops over Eenzaamheid, die ik verzorg, komen relaties met anderen ter sprake. Neem bijvoorbeeld vriendschap: het is waardevol en tegelijkertijd kwetsbaar. De waarde van deze relatie hangt immers niet alleen van jou af, maar ook van de ander. Je kunt contact verliezen met een dierbaar iemand vanwege een verre verhuizing, ziekte of overlijden. Een goede vriendschap is niet een op een te vervangen door een ander persoon of door andere activiteiten op te zoeken.
Kristallen
Daarom gebruik ik het kristal als metafoor om mijn mensbeeld uit te drukken. Hiermee illustreer ik hoe wij als mensen in relatie tot anderen kleurrijker worden en kunnen groeien. Als kristal zijn wij van betekenis voor anderen en voor onszelf. Het verbinden met mensen vraagt lef. Maar omzien naar anderen maakt ons gelukkiger en daarom is geluk voor mij een sociaal begrip.