“Hoeveel kilometers halen jullie?” De 70-plusser kijkt verbaasd naar de geelblauwe NS-fietsen waarmee wij gisteravond vanaf station Venlo naar ons overnachtingsadres in Lottum zijn gefietst. De andere gasten pakken hun e-bikes met kilometerteller uit het schuurtje. Die teller ontbreekt op onze fietsen.
In veel beleidsnotities en visies staat een schijnbaar onschuldige zin: “Iedereen wil gezond en zelfstandig oud worden”. De uitdrukking Oud worden staat tegenwoordig synoniem voor ‘vitaal zijn’ en ‘jong blijven’. Vroeger maakte je woordgrapjes over de jongere oudere en de oudere jongere, nu staan oudere mensen in de kracht van hun leven in Heel Holland Vitaal Oud. Of: Heel Holland Vitaal, want wie wil er nou oud zijn?
‘Oud worden’ betekende klachten en kwaaltjes en lopen met een stok. Het betekende hulpverleners die dagelijks zorg verlenen. Het betekende doodgaan. ‘Vitaal oud worden’ verhult. Dat begint heel onschuldig met het kleuren van grijze haren. Gezond oud worden? Niemand heeft last van ouderdomsklachten, die voorkom je door gezond te leven. Zelfstandig oud worden? Je moet er niet aan denken dat je afhankelijk bent. En doodgaan? Gá je straks nog wel dood?
Veerkracht
Ruim een kwart van de Nederlanders is chronisch ziek, ik ben er één van. Als 50-plusser wil ik oud worden, maar ik heb niets met die vitale grijze golf kilometervreters op elektrische fietsen. Ik gebruik liever het woord ‘veerkracht’. Veerkracht zit in NS-fietsen, die zijn kleurrijk en stevig. Deze fietsen nodigen uit om af en toe stil te staan op een kruispunt en om je heen te kijken, om een stukje te wandelen en de tijd te nemen. Veerkracht zit in het afvragen wat je wilt, met wie je verbonden bent en waarvoor je je nog gaat inzetten. Veerkrachtig oud worden is een ontdekkingsreis, zoals wij in Lottum een onbekend stukje Nederland ontdekken.
Ik ben vergeten te vragen wat de norm is. Hoeveel kilometers moet ik afleggen om erbij te horen? Ik heb geen antwoord gegeven en de 70-plusser heeft zich omgedraaid, alsof hijzelf in de gaten had hoe vreemd zijn vraag was. Alsof afstand boeit als je met andere dingen bezig bent: met liggen in het gras aan de oever van de Maas, met het bestuderen van de wolken en de boten die voorbijvaren. Hoezo: ‘hoeveel kilometers?’