Een eerder blog ging over de voorbereiding van het participatieproces. Over het boek Tien kritieke momenten voor betere burgerparticipatie in lokale besluitvorming van Nanke Verloo (2023). Verloo heeft het over processen waarin burgers participeren in het besluiten over beleid en ruimtelijke planvorming.
Persoonlijk contact is het halve werk
Zorgvuldig voorbereiden spaart tijd, sterker nog: het geeft een versnelling in het vervolg van het proces. Prachtige uitspraak en zeker geen open deur. Steeds vaker leggen mensen uitsluitend contact via de app of social media. Ik benadruk graag het belang van persoonlijk contact, dus tijdens een fysieke ontmoeting of via de telefoon. Dat kost tijd? Ja en het spaart veel tijd op een later moment omdat ik weet met wie ik te maken heb. Zorgvuldig voorbereiden zou ik in deze zin kunnen vervangen door de woorden persoonlijk contact.
Duidelijke taal
Ander aandachtspunt betreft duidelijke taal. Verloo geeft aan hoe belangrijk het is om helder en eerlijk te zijn over het doel van het participatieproces. Dat vraagt om duidelijke taal: wat bedoelen we met participatie, wat vragen we aan inwoners? Welke onderwerpen vallen buiten het proces? Naast taal gaat het over het erkennen van emoties uit het verleden die een rol spelen tussen partijen. Hier zie ik weer het belang van menselijk contact. Geen standaard zinnen, maar welgemeende interesse in wat er speelt of gespeeld heeft.
Aandacht voor de inhoud
Een van de kritieke momenten bij de uitvoering is aandacht voor de inhoud in plaats van de vorm aldus Verloo. Leg het startpunt bij informele plekken van alledaagse ontmoeting zoals het buurthuis of de kaartclub. Zo bereik je mensen die politiek inactief zijn. Zoek anderen op, luister en ga in gesprek. Om participatie laagdrempelig te maken worden vaak allerlei creatieve werkvormen gebruikt. Deze werkvormen kunnen afleiden van het gesprek dat mensen willen hebben. En het gaat niet over hoe je mensen bereikt die geen interesse hebben.
Andersdenkenden
Afgelopen zomer ’24 stond er een interview met Habtamu de Hoop in de Volkskrant. Een van zijn uitspraken past helemaal bij het willen bereiken van mensen die politiek inactief zijn. De Hoop zegt onder andere dat het hem helpt om andersdenkenden om hem heen te hebben. Meestal ontmoeten we mensen vanuit onze eigen achtergrond. Door mensen op te zoeken bij de natuurlijke plekken waar ze al bij elkaar komen, vergroot je de kans om andere mensen te bereiken en participatie laagdrempelig te maken. Kijk om je heen en vraag je af: wat kan ik doen voor onze samenleving aldus de Hoop. Solidariteit en gemeenschapszin zijn belangrijk in ons leven. Passend pleidooi bij een onderwerp als burgerparticipatie.
Informeer en koppel terug!
Tot slot is het belangrijk om tijdens het traject te communiceren over de volgende stappen van het proces. Informatie delen wanneer dit kan is heel belangrijk.
Verloo heeft een boekje geschreven om te komen tot een goed burgerparticipatieproces. Samengevat is dat een proces dat inhoudelijk is en inclusief voor verschillende groepen.