Laten we niet vergeten dat elk getal voor een mens staat en elk mens voor een verhaal
Vanwege corona horen we elke dag veel getallen, over het aantal nieuwe besmettingen, over opnames in ziekenhuizen en over mensen die overleden zijn. Het zijn feiten en cijfers en daarbij ontbreken de verhalen. Een pandemie is ver weg tot een naaste ernstig ziek wordt. De kracht van verhalen zit in het uitbeelden van de emotionele ervaringen. In dit blog wil ik dieper ingaan op de betekenis van verhalen en met name op de betekenis bij eenzaamheid.
Feiten en cijfers
Als gezondheidsvoorlichter begint mijn werk meestal met het verzamelen van feiten en cijfers. Bij eenzaamheid maak ik bijvoorbeeld gebruik van uitkomsten van de gezondheidsmonitor, een vragenlijstonderzoek dat de GGD uitvoert in samenwerking met het RIVM en het CBS. De gezondheidsmonitor verzamelt feiten zodat beleidsmakers inzicht krijgen in de gezondheid van Nederlanders en hun beleid kunnen afstemmen op factoren die uit deze vragenlijsten naar voren komen. Het is dan ook belangrijk om te weten welke definitie van eenzaamheid in de vragenlijst gebruikt wordt.
Eenzaamheid
Bij eenzaamheid gaat de gezondheidsmonitor uit van het aantal contacten en de kwaliteit van deze contacten. De monitor meet sociale en emotionele eenzaamheid. Het begrip eenzaamheid kent echter meerdere omschrijvingen en een daarvan is existentiële eenzaamheid. Maak je gebruik van cijfers die uitgaan van (de waardering van) contacten dan gebruik je slechts een deel van de beleving van eenzaamheid. Heb je interesse in de vele manieren om eenzaamheid in te kleuren? Meer hierover vind je in de bundel Mag een mens eenzaam zijn? (red. Ton Jorna) waarin verschillende studies naar existentiële eenzaamheid en zingeving zijn opgenomen.
De mens centraal
Eenzaamheid benaderen vanuit getallen leidt tot een aanbod van allerlei activiteiten waar mensen gebruik van kunnen maken. De aanpak van eenzaamheid vraagt echter om maatwerk en dat betekent dat het gaat om het luisteren naar het individuele verhaal over eenzaamheid. Pas dan kun je maatwerk leveren en staat de mens centraal. Neem bijvoorbeeld het werk van Coleta Platenkamp. Zij heeft duizenden verhalen verzameld van mensen met een (chronische) ziekte en al deze verhalen geven inzicht in een ruimer begrip van wat eenzaamheid betekent voor hen.
Ieder mens een eigen verhaal
Getallen zijn belangrijk, maar ze geven slechts een deel van de informatie die we nodig hebben. Achter elk getal zit een verhaal met een rijkdom aan geleefde werkelijkheid. Door te gaan voor het verhaal achter het getal kunnen we maatwerk leveren.
Wil je meer weten of een workshop volgen over eenzaamheid?
Neem vrijblijvend contact op.